Amaç:

Koku alma fonksiyonunu ve koku ile ilişkili yaşam kalitesi öz-değerlendirme anketinin (ASOF) Türkçe güvenilirliğini ve geçerliliğini araştırmaktır.

Yöntemler:

Subjektif koku alma bozukluğu (OD) olan yüz on iki katılımcı ve 21 sağlıklı kontrol üç farklı anket (ASOF, Beck depresyon envanteri (BDI) ve 36-Maddeli Kısa Form Sağlık Araştırması anketini (SF-36) tamamladı. Sniffin’ Sticks koku testleri yapıldı. İç tutarlılık, test-tekrar test güvenirliği, geçerlik analiz edilmiştir.

Bulgular:

Öz değerlendirme ile bildirilen belirli kokuları algılama kapasitesi (ASOF-SRP) ve koku duyusu ile ilişkili yaşam kalitesi (ASOF-ORQ) ölçeklerinin iç tutarlılığı yüksek bulunmuştur (Cronbach’S alfa=0,98 and 0,97, sırasıyla). ASOF için test-tekrar test güvenilirliği tüm alt ölçekler için yüksekti. Test öz değerlendirme ile bildirilen genel koku alma kapasitesi (ASOF-SOC), ASOF-SRP, ASOF-ORQ, SF-36 ile pozitif korelasyon, BDI ile negatif korelasyon göstermiştir ASOF-SOC, ASOF-SRP ve ASOF-ORQ skorları sağlıklı kontrollerde hiposmik ve anosmik katılımcılara göre anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,001). TDI kompozit skoru ve alt ölçekleri (eşik, ayırt etme ve tanımlama) BDI skoru ile anlamlı negatif korelasyon SF-36 skorları ile ASOF alt testleri ile anlamlı pozitif korelasyonlar göstermiştir.

Sonuç:

Bu çalışma ASOF’nin Türkçe versiyonunun koku alma fonksiyonu ve ilişkili yaşam kalitesini değerlendirmek için güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. ASOF’nin kolay kullanım özellikleri bu testi, OD olan kişilerin başlangıç değerlendirmesi ve takibi için faydalı bir araç haline getirmektedir.

Anahtar Kelimeler: Koku, koku bozuklukları, yaşam kalitesi, koku testi, kokuyla ilişkili yaşam kalitesi, koku bozuklukları anketi