Amaç:
B12 vitamini (siyanokobalamin) suda çözünen hematopoetik bir vitamindir ve genel olarak somatik hücre metabolizmasında görev alır. Rutin biyokimya laboratuvarlarında B12 vitamininin kantitatif olarak belirlenmesi sıklıkla elektrokemilüminesans-immünometrik direkt yöntemle olmaktadır. Laboratuvar Testleri Kılavuzlarında preanalitik süreçte B12 vitamininin ışıktan korunmasıyla ilgili uyarılar doğrultusunda çalışmamızda ışığın ve bekleme süresinin B12 vitamini üzerine etkisini araştırmayı hedefledik.
Yöntemler:
Hastanemiz polikliniklerine başvuran hastalardan rastgele 27 kadın 25 erkek olmak üzere 52 gönüllü seçildi. Bu çalışma için önceden siyah bantla sarılarak ışıktan korunmak üzere karartılmış tüpler hazırlandı. Gönüllülerin kanları, karartılmış ve şeffaf normal 8 mL’lik jelli kuru tüplere, her gönüllüden iki tüp olmak üzere eş zamanlı alındı. Bu örnekler Roche Hitachi Modular E 170 otoanalizöründe elektrokemilüminesans immünolojik test (ECLIA) yöntemiyle 0 ve 12. saatlerde çalışıldı. Bu çalışmanın istatistiksel analizinde ikili grupların karşılaştırmasında Mann-Whitney U testi, 0 ve 12. saat değerlendirilmesinde Wilcoxon testi kullanılmıştır. Sonuçlar, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular:
Karartılmış tüpler şeffaf tüplerle karşılaştırıldığında, 0 ve 12. saat B12 vitamini değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmemiştir (p>0,05). Karartılmış tüplerde çalışılan grubun 0 ve 12. saat fark ve değişim % değerleri, şeffaf tüplerde çalışılan gruptan istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç:
Bu çalışma, hastanemiz poliklinik saatlerinin en yoğun olduğu rutin çalışma akışında gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda 0. saat vitamin B12 testlerinin çalışılabilmesi amacıyla her hasta için ortalama 1,5 saat süre geçmiştir. Bu süre içerisinde (0. saat) ve 12. saatte örneklerin ışığa maruziyeti vitamin B12 sonuçlarını etkilememiştir. Bekleyecek örneklerin vitamin B12 çalışmalarında karartılmış tüp kullanımı, değişim yüzdesi ve farkların istatistiksel anlamlılığı açısından değerlendirildiğinde ve maliyet etkinlik oranı düşünüldüğünde göz ardı edilebilir. (JAREM 2015; 5: 14-6)
Anahtar Kelimeler: Vitamin B12, immünölçüm, preanalitik interferans