Derleme

Özofagusun Selim Darlıkları

10.5152/jarem.2015.777

  • Ferda Nihat Köksoy
  • Doğan Gönüllü

Gönderim Tarihi: 14.05.2015 Kabul Tarihi: 04.06.2015 J Acad Res Med 2016;6(1):1-14

Özofagus darlığının tedavisi için bilinen en eski yöntem, bugünkü dilatatörlere benzeyen balina kılçığı ile yapılan itme işlemidir. Yazılı ilk kayıt 17. yüzyılda bir Cezayir şehri olan Bejaia’da yaşayan İtalyan anatomist Fabricius ab Aquapendente’nin balmumunu rijid dilatatör olarak kullanmasıdır. Özofagus striktürlerinin dilatasyonu için bujinaj yöntemi ilk kez 1821 yılında yayınlanmıştır. Normal özofagus lümen çapı 20-30 mm arasında olup, 12 mm’den daha dar olduğunda disfaji ortaya çıkmaya başlar. Semptomatik iyileşme için en az 15 mm olması gerekir. Darlık sebebi olarak sık olarak peptik özofajit (%70-80), anastomoz darlıkları, travma, radyasyon tedavisi, koroziv yanıklar sayılmaktadır. Fizik muayene, sıklıkla disfajinin nedenine ilişkin bir ipucu sağlamaz. Hastanın beslenme durumunun tayin edilmesi önemlidir. Tanısal amaçla baryumlu özofagus pasaj grafisi endoskopik bulgular ile tamamlanmalıdır; tedavi sıralamasında darlık derecesine göre önce agresif proton pompa inhibitör (PIP) tedavisi, daha sonra buji veya balon dilatasyon, tedaviye dirençli olgularda kortikosteroid enjeksiyonu, yine de devam etmesi halinde ise genişleyebilen stent yerleştirme işlemleri yapılabilir. Stentler asla ilk tedavi basamağı olarak kullanılmamalı ve birçok kez uygulanacak dilatasyon seanslarının sonrasına bırakılmalıdır. Basit darlıklar agresif bir PIP tedavisine veya 2-3 seans buji dilatasyonuna iyi cevap verirken, kompleks olanlar özellikle proksimal kılavuz telin ilerlemediği durumlarda PEG yapılır ve retrograd olarak striktüre müdahale edilir. Dilatasyon komplikasyonları; %0,1-0,3 oranında perfotasyon, %0,2’den az oranda kanama riski vardır. Zor darlıklarda kendiliğinden genişleyen kaplanmış veya kaplanmamış metalik stentler veya metalik olmayan stentler kullanılır. Dikkatle seçilmiş hastalara uygulanmış olmasına karşın, stent migrasyonu, ciddi göğüs ağrısı, kanama, perforasyon, gastroözofageal reflü, stent tıkanması ve fistül komplikasyonları gözlenmiştir. Zor darlıklarda alternatif tedavi işlemleri endoskopik striktüroplasti ve en son olarak cerrahi rezeksiyon uygulanmaktadır. Birçok çalışmada, peptik darlıklar için progresif şekilde 40-60F çapa kadar dilatasyon uygulanmasının, düşük bir komplikasyon oranı ile %85 hastada disfajiyi rahatlattığı gösterilmiştir. Buna karşın, yaklaşık %30 hastada 1 yıl içerisinde dilatasyon tekrarı gerekli olmuş ve anti-sekretuar ilaç desteği olmayanlarda bu oran %60 olarak belirlenmiştir. Cerrahi uygulamanın başarısı, cerrahın deneyimi ve merkezin özofagus darlıklı hasta kapasitesine bağlı olarak değişmekte olup, genelde %77 civarındadır. Cerrahi sonrasında dilatasyon gereksinimi %1-43 hastada ortaya çıkar ve genellikle 1-2 seansa ihtiyaç duyulur. (JAREM 2016; 6: 1-14)

Anahtar Kelimeler: Özofagus darlıkları, buji dilatasyonu, balon dilatasyonu