ÖZET
Çalışmamızda; internetin sağlık ilişkili bilgi arama amaçlı sık kullanımıyla ortaya çıkan yeni sayılabilecek bir kavram olan siberkondrinin problemli internet kullanımı (PİK) ve elektronik sağlık (e-sağlık) okuryazarlığı ile olası ilişkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Sonuçlarımız; hekimlerin farkındalığını artırmak, yanlış sevkleri önlemek, sağlık harcamalarını azaltmak adına önemlidir.
01.06-30.06.2022 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İstanbul Bağcılar Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği Kliniği’ne bağlı Esenler Eğitim Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran ve dahil edilme kriterlerini sağlayan 271 kişi çalışmaya alınmıştır. Katılımcılara, Siberkondri Ciddiyeti ölçeği-Kısa Formu, Problemli İnternet Kullanımı ölçeği-Kısa Formu (PİKO-KF), E-Sağlık Okuryazarlığı ölçeği ve sosyodemografik form uygulanmıştır. Sonuçlar, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Siberkondri Ciddiyeti ölçeği ve alt boyutlarıyla; PİKO-KF ile alt boyutları arasında ve e-sağlık okuryazarlığı ölçeği arasında istatistiksel anlamlılık ilişkisi saptanmıştır (p<0,05). Siberkondri ciddiyeti; PİK ve e-sağlık okuryazarlığı puanları arttıkça artmaktadır. PİKO-KF ile e-sağlık okuryazarlığı arasında istatistiksel anlamlılık ilişkisi saptanmıştır (p<0,05). PİK puanı yüksek olanların e-sağlık okuryazarlığı puanları da yüksektir. On sekiz-30 yaş grubundakilerde PİK, siberkondri ve e-sağlık okuryazarlığı puanlarının, lisans eğitim düzeyinde olan kişilerde ise siberkondri ve e-sağlık okuryazarlığı puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Siberkondrinin PİK arttıkça artması; internet üzerine uygun düzenlemelerin yapılmasının ve bilinçli kullanımın, siberkondriye de olumlu etkiler yapacağını göstermektedir. Çevrimiçi sağlık kaynaklarında filtrelemenin ve doğru bilginin yaygınlaşmasının, e-sağlık okuryazarlığının artmasının uzun vadede olumlu etkileri olacaktır.
Etik Komite Onayı: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik onay alındı (karar no: 124, tarih: 22.04.2022) ve çalışma Helsinki Bildirgesi’ne uygun olarak planlandı.
Hasta Onamı: Çalışmadaki tüm katılımcılardan bilgilendirilmiş onam alındı.
Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu ve editörler kurulu dışında olan kişiler tarafından değerlendirilmiştir.
Yazar Katkıları: Cerrahi ve Medikal Uygulama - A.H.B.A.; Konsept - A.H.B.A., M.A.; Dizayn - A.H.B.A., M.A.; Veri Toplama veya İşleme - A.H.B.A.; Analiz veya Yorumlama - A.H.B.A., M.A.; Literatür Arama - A.H.B.A., M.A.; Yazan - A.H.B.A.
Çıkar Çatışması: Yazarlar tarafından çıkar çatışması bildirilmemiştir.
Finansal Destek: Yazarlar tarafından finansal destek almadıkları bildirilmiştir.