ÖZET

Amaç:

Koku alma fonksiyonunu ve koku ile ilişkili yaşam kalitesi öz-değerlendirme anketinin (ASOF) Türkçe güvenilirliğini ve geçerliliğini araştırmaktır.

Yöntemler:

Subjektif koku alma bozukluğu (OD) olan yüz on iki katılımcı ve 21 sağlıklı kontrol üç farklı anket (ASOF, Beck depresyon envanteri (BDI) ve 36-Maddeli Kısa Form Sağlık Araştırması anketini (SF-36) tamamladı. Sniffin’ Sticks koku testleri yapıldı. İç tutarlılık, test-tekrar test güvenirliği, geçerlik analiz edilmiştir.

Bulgular:

Öz değerlendirme ile bildirilen belirli kokuları algılama kapasitesi (ASOF-SRP) ve koku duyusu ile ilişkili yaşam kalitesi (ASOF-ORQ) ölçeklerinin iç tutarlılığı yüksek bulunmuştur (Cronbach’S alfa=0,98 and 0,97, sırasıyla). ASOF için test-tekrar test güvenilirliği tüm alt ölçekler için yüksekti. Test öz değerlendirme ile bildirilen genel koku alma kapasitesi (ASOF-SOC), ASOF-SRP, ASOF-ORQ, SF-36 ile pozitif korelasyon, BDI ile negatif korelasyon göstermiştir ASOF-SOC, ASOF-SRP ve ASOF-ORQ skorları sağlıklı kontrollerde hiposmik ve anosmik katılımcılara göre anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,001). TDI kompozit skoru ve alt ölçekleri (eşik, ayırt etme ve tanımlama) BDI skoru ile anlamlı negatif korelasyon SF-36 skorları ile ASOF alt testleri ile anlamlı pozitif korelasyonlar göstermiştir.

Sonuç:

Bu çalışma ASOF’nin Türkçe versiyonunun koku alma fonksiyonu ve ilişkili yaşam kalitesini değerlendirmek için güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. ASOF’nin kolay kullanım özellikleri bu testi, OD olan kişilerin başlangıç değerlendirmesi ve takibi için faydalı bir araç haline getirmektedir.

References

Brämerson A, Johansson L, Ek L, Nordin S, Bende M. Prevalence of olfactory dysfunction: the skövde population-based study. Laryngoscope 2004; 114: 733-7.

Keller A, Malaspina D. Hidden consequences of olfactory dysfunction: a patient report series. BMC Ear, Nose and Throat Disord 2013; 13: 8.

Croy I, Nordin S, Hummel T. Olfactory disorders and quality of life-an updated review. Chem Senses 2014; 39: 185-94.

Pusswald G, Auff E, Lehrner J. Development of a brief self-report inventory to measure olfactory dysfunction and quality of life in patients with problems with the sense of smell. Chemosensory Perception 2012; 5: 292-9.

Neuland C, Bitter T, Marschner H, Gudziol H, Guntinas‐Lichius O. Health-related and specific olfaction-related quality of life in patients with chronic functional anosmia or severe hyposmia. Laryngoscope 2011; 121: 867-72.

Croy I, Landis BN, Meusel T, Seo HS, Krone F, Hummel T. Patient adjustment to reduced olfactory function. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2011; 137: 377-82.

Frasnelli J, Hummel T. Olfactory dysfunction and daily life. Eur Arch Otorhinolaryngol 2005; 262: 231-5.

Tahmasebi R, Zehetmayer S, Stögmann E, Lehrner J. Awareness of olfactory dysfunction in subjective cognitive decline, mild cognitive decline, and Alzheimer’s disease. Chemosensory Perception 2020; 13: 59-70.

Leonhardt B, Tahmasebi R, Jagsch R, Pirker W, Lehrner J. Awareness of olfactory dysfunction in Parkinson’s disease. Neuropsychology 2019; 33: 633-41.

Hummel T, Sekinger B, Wolf SR, Pauli E, Kobal G. “Sniffin’ sticks”: olfactory performance assessed by the combined testing of odor identification, odor discrimination and olfactory threshold. Chem Senses 1997; 22: 39-52.

Kobal G, Klimek L, Wolfensberger M, Gudziol H, Temmel A, Owen C, et al. Multicenter investigation of 1,036 subjects using a standardized method for the assessment of olfactory function combining tests of odor identification, odor discrimination, and olfactory thresholds. Eur Arch Otorhinolaryngol 2000; 257: 205-11.

Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med care 1992: 30: 473-83.

Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş A. Form-36 (KF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999; 12: 102-6.

Beck AT, Steer RA, Brown GK. Beck depression inventory-II. San Antonio 1996; 78: 490-8.

Hisli N. A Reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university students sample. J Psychol 1989; 7: 3-13.

Landis BN, Konnerth CG, Hummel T. A study on the frequency of olfactory dysfunction. Laryngoscope 2004; 114: 1764-9.

Deems DA, Doty RL, Settle RG, Moore-Gillon V, Shaman P, Mester AF, et al. Smell and taste disorders, a study of 750 patients from the University of Pennsylvania Smell and Taste Center. Arch Otolaryngol Head Neck Sur 1991; 117: 519-28.

de Jong N, Mulder I, de Graaf C, van Staveren WA. Impaired sensory functioning in elders: the relation with its potential determinants and nutritional intake. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 1999; 54: B324-31.

Koku Alma Fonksiyonunu ve Koku ile İlişkili Yaşam Kalitesi Öz-Değerlendirme Anketinin Türkçe Güvenilirliği ve Geçerliliği

ÖZET

References