ÖZET

Amaç:

Varfarin; tromboembolik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde en sık kullanılan oral antikoagülandır. Ancak tedavi yönetiminin zorluğu; tedaviye uyumu ve hasta memnuniyetini olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada; varfarin kullanan evde bakım hastalarının ilaç kullanımına bağlı memnuniyetini ölçmek ve memnuniyet düzeylerini etkileyen faktörleri saptamak amaçlanmıştır.

Yöntemler:

Bu çalışma; tanımlayıcı nitelikte olup Mayıs 2017-Kasım 2017 tarihleri arasında üçüncü basamak bir hastanenin evde sağlık hizmetleri birimine kayıtlı hastalardan varfarin kullananlar ile yapıldı. Hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri sorgulandı. İlaç kullanımına bağlı memnuniyeti değerlendirmek için Duke Antikoagülan Memnuniyet Ölçeği (DAMÖ) uygulandı.

Bulgular:

Çalışmaya dahil edilen 97 hastanın yaşları 19 ila 92 arasında değişmekte olup %71,1’i (n=69) kadın idi. %41,2’si (n=40) varfarin kullanırken kanama yaşamış idi. Hastaların DAMÖ puan ortalaması 57,67±14,56; kısıtlılıklar alt boyut ortalaması 20,46±5,89, yükler ve zorluklar alt boyut ortalaması 21,54±7,46, olumlu etkiler alt boyut ortalaması 15,67±4,87 saptandı. Hastaların ek kronik hastalık sayısı ve varfarin kullanırken kanama geçirme öykülerinin olmasının DAMÖ toplam puanı ve bazı alt ölçek puanlarına anlamlı düzeyde etki ettiği (toplam puan için p=0,046; p<0,001, sırasıyla) ve memnuniyeti azalttığı saptandı.

Sonuç:

Bu çalışmada; evde bakım hizmeti alan hastalarda varfarin kullanım memnuniyetinin kötü olmadığı ancak daha önce kanama geçirme öyküsü olması ve ek kronik hastalık sayısının tedavi memnuniyetini olumsuz etkilediği saptandı. Hastaların gereksinimlerine göre belirlenmiş danışmanlık girişimleri planlandığı takdirde memnuniyet düzeyinin artırılabileceği düşünülmektedir.

References

Sağlık Bakanlığınca sunulan evde sağlık hizmetlerinin uygulama usul ve esasları hakkında yönerge. Son Erişim Tarihi: 01.09.2020. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/dosya/mevzuat/yonergeler/evde_saglik_hizmeti_yonerge.pdf

Van Walraven C, Hart RG, Connolly S, Austin PC, Mant J, Hobbs FD, et al. Effect of age on stroke prevention therapy in patients with atrial fibrillation: the atrial fibrillation investigators. Stroke 2009; 40: 1410-6.

Grunau BE, Wiens MO, Harder KK. Patient self-management of warfarin therapy. Can Fam Physician 2011; 57: e292-8.

Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D, Ahlsson A, Atar D, Casadei B, et al. ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. Eur Heart J 2016; 37: 2893-962.

Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, Adeoye OM, Bambakidis NC, Becker K, et al. 2018 Guidelines for the early management of patients with acute ıschemic stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2018; 49: 46-99.

Ommaty R. Vademecum-Kardiyoloji. İstanbul: Medical Tribune Yayıncılık; 2009; 302-420.

Connock M, Stevens C, Fry-Smith A, Jowett S, Fitzmaurice D, Moore D, et al. Clinical effectiveness and cost-effectiveness of different models of managing long-term oral anticoagulation therapy: a systematic review and economic modelling. Health Technol Assess 2007; 11: iii-iv, ix-66. doi: 10.3310/hta11380.

Elewa HF, DeRemer CE, Keller K, Gujral J, Joshua TV. Patients satisfaction with warfarin and willingness to switch to dabigatran: a patient survey. J Thromb Thrombolysis 2014; 38: 115-20.

Wang Y, Kong MC, Lee LH, Ng HJ, Ko Y. Knowledge, satisfaction, and concerns regarding warfarin therapy and their association with warfarin adherence and anticoagulation control. Thromb Res 2014; 133: 550-4.

Köksal AT, Avşar G. What patients taking oral anticoagulants know and do about anticoagulant therapy: evaluation of patients in a cardiology service. Balikesir Saglik Bil Derg 2015; 4: 137-42.

Briggs AL, Jackson TR, Bruce S, Shapiro NL. The development and performance validation of a tool to assess patient anticoagulation knowledge. Res Social Adm Pharm 2005; 1: 40-59.

Bajorek BV, Krass I, Ogle SJ, Duguid MJ, Shenfield GM. Warfarin use in the elderly: the nurses’ perspective. Aust J Adv Nurs 2006; 23: 19-25.

Yıldırım JG, Bayık-Temel A. The validity and reliability of Turkish version of the Duke anticoagulation satisfaction scale. Turk Gogus Kalp Damar 2014; 22: 761-72.

Samsa G, Matchar DB, Dolor RJ, Wiklund I, Hedner E, Wygant G, et al. A new instrument for measuring anticoagulation related quality of life: development and preliminary validation. Health Qual Life Outcomes 2004; 2: 22.

Prins MH, Guillemin I, Gilet H, Gabriel S, Essers B, Raskob G, et al. Scoring and psychometric validation of the Perception of Anticoagulant Treatment Questionnaire (PACT-Q). Health Qual Life Outcomes 2009; 7: 30.

Pelegrino FM, Dantas RA, Corbi IS, da Silva Carvalho AR, Schmidt A, Pazin Filho A. Cross-cultural adaptation and psychometric properties of the Brazilian-Portuguese version of the Duke Anticoagulation Satisfaction Scale. J Clin Nurs 2012; 21: 2509-17.

Mert H, Küçükgüçlü Ö, Sezgin D, Demir Barutçu C, Yardımcı T, Erünal M. Examine the satisfaction status of elferly patients related to the oral anticoagulant use. Türkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics 2016; 2: 43-50.

Almeida GdeQ, Noblat Lde A, Passos LC, do Nascimento HF. Quality of life analysis of patients in chronic use of oral anticoagulant: an observational study. Health Qual Life Outcomes 2011; 9: 91.

Carvalho AR, Ciol MA, Tiu F, Rossi LA, Dantas RA. Oral anticoagulation: the impact of the therapy in health-related quality of life at six-month follow-up. Rev Lat Am Enfermagem 2013; Spec No: 105-12.

Oliveira-Kumakura ARS, Pacheco I, Oliveira HC, Rodrigues RCM. Relationship between anticoagulant medication adherence and satisfaction in patients with stroke. J Neurosci Nurs 2019; 51 :229-34.

Uçar A. Varfarin tedavisi alan hastaların tedaviye yönelik memnuniyet algıları. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı; 2017.

Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. In-home health services as an alternative form of presentation of patient care. Istanbul Med J 2010; 11: 125-32.

Karaman D, Kara D, Yalçın Atar N. Care needs and disease states of ındividuals, who home health care services are provided evaluating: example of Zonguldak province. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 4: 347-59.

Alışır MF, Keçebaş M, Beşli F, Çalışkan S, Güngören F, Yıldırım A, et al. The rates of effective ınr levels and the relationship with etiology in patients with warfarin treatment. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2013; 33: 868-73.

Papaioannou A, Kennedy CC, Campbell G, Stroud JB, Wang L, Dolovich L, et al. A team-based approach to warfarin management in long term care: a feasibility study of the MEDeINR electronic decision support system. BMC Geriatr 2010; 10: 38.

Sjögren V, Grzymala-Lubanski B, Renlund H, Friberg L, Lip GY, Svensson PJ, et al. Safety and efficacy of well managed warfarin. A report from the Swedish quality register Auricula. Thromb Haemost 2015; 113 :1370-7.

Rojas-Fernandez CH, Goh J, Hartwick J, Auber R, Zarrin A, Warkentin M, et al. Assessment of oral anticoagulant use in residents of long-term care homes: evidence for contemporary suboptimal use. Ann Pharmacother 2017; 51: 1053-62.

Stephenson JJ, Shinde MU, Kwong WJ, Fu AC, Tan H, Weintraub WS. Comparison of claims vs patient-reported adherence measures and associated outcomes among patients with nonvalvular atrial fibrillation using oral anticoagulant therapy Patient Prefer Adherence 2018; 12: 105-17.

Dedeli Ö. Karadakovan A. Investigation of complementary and alternative medicine practice and drug use in the elderly. Spatula DD 2011; 1: 23-32.

Ünsal A, Demir G. The prevalence of chronic disease and drug use in the elderly in central Kırşehir. Turk J Geriatr 2010; 13: 244-51.

Varfarin Kullanan Evde Bakım Hastalarında Oral Antikoagülan Kullanım Memnuniyetinin Değerlendirilmesi

ÖZET

References